Korona Gór Węgier
#1
Skoro istnieje Korona Ziemi, Korona Gór Polski to czemu Węgry miałyby być gorsze. Na podstawie fizycznogeograficznej regionalizacji Węgier pokusiłem się o przygotowanie listy przedstawiającej najwyższe szczyty poszczególnych gór Węgier (razem 14 pozycji).

  1. 1014 Kékes (Mátra): szczyt zalesiony, możliwy dojazd autem (parking płatny), wieża widokowa z restauracją
  2. 961 Szilvási-kő / 959 Istállós-kő (Góry Bukowe): oba zalesione, na szczycie Istállós-kő krzyż
  3. 939 Csóványos (Börzsöny): wieża widokowa
  4. 895 Nagy-Milic (Góry Zemplińskie, węg. Zempléni-hegység, właściwie geogr. Góry Tokajsko-Slańskie): zalesiony szczyt na granicy węgiersko-słowackiej
  5. 884 Írott-kő (Wzgórza Kőszeg, też Alpy Węgierskie, węg. Kőszegi-hegység, niem. Günser Gebirge; Alpy): niem. Geschriebenstein, pol. Zapisany Kamień, szczyt na granicy węgiersko-austriackiej, wieża widokowa
  6. 756 Pilis (Pilis)
  7. 729 Karancs (Czerhat, węg. Cserhát-hegység, słow. Cserhát): spotkałem też wysokość 727 m
  8. 709 Kőris-hegy (Las Bakoński, węg. Bakony): spotkałem też wysokości 706, 704
  9. 700 Dobogó-kő (Góry Wyszehradzkie, węg. Visegrádi-hegység)
  10. 682 Zengő (Mecsek, węg. Mecsek-hegység)
  11. 634 Nagy-Gerecse (Gerecse, część Gór Zakola Dunaju)
  12. 559 Nagy-Kopasz (Góry Budziańskie, węg. Budai-hegység)
  13. 553 Magas-bérc (Góry Soprońskie, węg. Soproni-hegység, niem. Odenburger Gebirge; Alpy): szczyt na granicy węgiersko-austriackiej z wieżą widokową, 2. najwyższy szczyt G. Soprońskich, już za granicą najwyższy szczyt tych gór: Brenntenriegel (węg. Bren-tető, 606 m)
  14. 442 Szársomlyó (Góry Villány, węg. Villányi-hegység)
Mam nadzieję, że w miarę powolnego odwiedzania wymienionych wierzchołków będę rozszerzał ten temat o opisy, zdjęcia, informacje praktyczne, opinie i wrażenia, do czego zachęcam też innych forumowiczów.
Odpowiedz
#2
Írott-kő, po niemiecku Geschriebenstein, co w tłumaczeniu na polski daje Zapisany Kamień. Szczyt ten jest najwyższym we Wzgórzach/Górach Kőszeg czyli w Kőszegi-hegység, po niemiecku znanych jako Günser Gebirge, od miasteczka Güns czyli właśnie węgierskiego Kőszeg. Po polsku spotkałem się też z nazwą Alpy Węgierskie. W XIV w. stosowano nazwę Tannenberg, wymyśloną ze względu na liczne jodły (niem. Tanne) porastające zbocza, w XVII w. używano nazwy Hochwaldstein (węg. Szálkő), co po polsku może znaczyć Kamień Wysokiego Lasu czy też Kamień w Wysokim Lesie.

Góra ma 884 m n.p.m., zaś niemiecka Wikipedia podaje, że w Austrii osiąga 879 m - osobiście nie zauważyłem jakiejś wielkiej różnicy, gdyż na szczytowej kopule i tak stoi zbudowana w 1913 r. przez austriacką gminę Rechnitz kamienna wieża widokowa, która zastąpiła wcześniejszą Árpád-kilátó, drewnianą wieżę wzniesioną w 1891 r. staraniem węgierskiej gminy Kőszeg. W środku wieży znajduje się słup graniczny z 1922 r. Wieża ma 56 krętych i wąskich schodów. Wchodząc trzeba uważać na głowę, żeby nie uderzyć się w wyższe piętro. Na parterze w środku znajduje się skromna ekspozycja materiałów (zdjęcia i mapki) o ustalaniu granic węgierskich wynikłych z traktatu w Trianon oraz o upadku żelaznej kurtyny. Od 1999 r. nad wejściem do wieży znajduje się zegar słoneczny. Wstęp na wieżę jest bezpłatny.

[Obrazek: 53b0e73a61f76.jpg]wieża na Írott-kő (o! nawiało mi pasek na obiektyw)

[Obrazek: 53b0e740a7f6e.jpg]widok z wieży na Węgry

[Obrazek: 53b0e745e2fb9.jpg]widok z wieży na Austrię

Po stronie austriackiej, ok. 40 m od wieży znajduje się kamień, od którego dzisiejszą nazwę wziąła cała góra. Otóż wyryto na nim litery CBE (osobiście ich nie zauważyłem, więc albo się już mocno/całkiem wytarły, albo się za bardzo śpieszyłem, albo... mają tam dwa wielkie kamienie, w co wątpię). Owo CBE znaczyło albo Confinia Batthyániana Esterháziana (granica Batthyány-Esterházy), albo oznaczało granicę między Kőszeg (przez 'c') oraz ziemiami rodów Batthyány i Esterházy, albo wyznaczało granicę domeny Eleméra Batthyány (Comes Batthyány Elemér). W internecie litery można sobie obejrzeć na tej oraz na tej stronie. Na wspomnianym kamieniu w 2012 r. umieszczono krzyż.

[Obrazek: 53b0e75782c2a.jpg]zapisany kamień

Najłatwiejszym i najszybszym sposobem na dostanie się na Írott-kő jest wykorzystanie austriackiej drogi 56 Lockenhus-Rechnitz. Najlepszym (jedynym?) miejscem na zostawienie auta jest grzbiet zachodniego ramienia Írott-kő, który nosi na mapach nazwę Waldhof (Leśny Dwór, 802 m n.p.m.), a na znakach w terenie Passhöhe - tu znajduje się parking (bezpłatny) i knajpa "Die Ranch". Z Waldhofu na Írott-kő wchodzi się nie sprawiającym kłopotów orientacyjnych, ani kondycyjnych szerokim duktem leśnym (możliwy wjazd rowerem), całość zajmuje 1,9 km i 30 min tempem zbliżonym do spacerowego. Tuż przy drodze znajduje się kaplica upamiętniająca poległych w obu wojnach (a przy okazji też poległych żandarmów, pograniczników, celników, strażaków, cywilów i węgierskich kamratów). Szlak wiedzie przez mieszany las, jest kompletnie niewidokowy (nie licząc wieży na szczycie), a w celu jego urozmaicenia umieszczono wzdłuż niego, wraz z dokładnymi opisami po niemiecku i węgiersku, kilkanaście kamieni świadczących o geologicznej przeszłości okolicy (m.in. bomba bazaltowa). Szlak ma numer 11 i jest częścią szlaku długodystansowego Alpannonia. Dla Węgrów Írott-kő jest też początkiem dalekodystanskwego szlaku niebieskiego (Országos Kéktúra).

[Obrazek: 53b0e75ec23b3.jpg]"Ranczo" przy drodze 56

Jeżeli dla kogoś "zdobywanie" jednego ze szczytów węgierskiej korony z terytorium Austrii jest moralnie wykluczone, można oczywiście udać się nań z Węgier (osobiście szkoda mi było czasu na spróbowanie tej opcji). Z mapy, którą postawiono na szczycie Írott-kő wynika, że z miejscowości Velem prowadzi droga do parkingu przy Hármashatár-h (724 m) tudzież przy źródle Hörmanna (Hörmann-forrásnál, 713 m), skąd dwoma wariantami można się dostać na Geschriebenstein. Wariant węgierski w stosunku do austriackiego oferuje 89 m dodatkowego podejścia i jest na oko o jakieś 10% dłuższy, a trwa 50 min. Dobre zdjęcie szlakowskazu znajdującego się przy Hörmann-f. wygooglowałem tutaj.

[Obrazek: 53b0e765cea3d.jpg]mapka okolicy na tablicy znajdującej się pod szczytem
Odpowiedz
#3
Za najwyższy szczyt Gór Bukowych uchodzi(ł?) Istállós-kő (959 m n.p.m.). Niedawno odkryłem doniesienia, że wcale nie musi to być prawdą - najnowsze pomiary dokonane GPS'em wykazały, że najwyższym wzniesieniem Gór Bukowych jest niewybitne miejsce położone niecałe pół kilometra na północny-wschód od Istállós-kő: Szilvási-kő (961 m n.p.m.). Na informację tą natrafiłem czytając bardzo ciekawy artykuł na bardzo ciekawym blogu, którego część zacytuję:

Cytat:w każdej encyklopedii, przewodnikach i na stronach internetowych przeczytać można, że najwyższym szczytem całego pasma jest Istállós-kő (958 m n.p.m.) Jednak pomiary wykonywane w ostatnich latach dowiodły, że to błędne przekonanie. Według najnowszych opracowań, najwyższa jest północna kulminacja szczytu Kőrös-bérc, licząca 961 m n.p.m. Jako że do tej pory nie miała ona swojej nazwy, nadano jej miano Szilvási-kő

Dodatkowo kilka linków dla osób, które potrafią zrozumieć Bratanka:
https://hu.wikipedia.org/wiki/Szilv%C3%A1si-k%C5%91
http://index.hu/tudomany/2014/02/05/uj_c...a_bukknek/
http://woodyka.hu/index.php/2014-02-08-16-44-05
http://www.szilvasvarad.hu/index.php?pag...is&id=1302
i dla reszty coś w naszym ulubionym piśmie obrazkowym:
https://geolocation.ws/v/P/104621067/szilvsi-k/en

Osobiście do informacji tej podchodzę z pewnym dystansem. Satelity też się przecież trochę "telepią" po orbicie, więc pomiar z GPS może być nie do końca dokładny - niemniej jednak, kręcąc się po okolicy warto wziąć pod uwagę fakt, że są spore szanse na to, że zamiast Istállós-kő, najwyższy jest Szilvási-kő.

Oczywiście jeżeli ktoś z forumowiczów był już na Szilvási-kő, proszę o podzielenie się wskazówkami turystycznymi, sposobem namierzenia tegoż szczytu w terenie oraz wrażeniami Uśmiech
Odpowiedz
#4
Witam wszystkich (to pierwszy wpis na tym forum). Fajnie, że nie wszystkie fora dyskusyjne skosił fejsik Uśmiech.
Do rzeczy. Przy okazji objeżdżania na rowerze kulminacji karpackich grup górskich zajrzałem parę lat temu także na Węgry i skreśliłem z listy to, co piętrzy się na lewym brzegu Dunaju. W tym roku pomyślałem, że można by skompletować resztę. Cieszę się, że tu znalazłem "gotowca", bo to oszczędza sporo dłubaniny w różnych źródłach. Już widzę, że trzeba będzie znów zajrzeć w Góry Bukowe na małą poprawkę Uśmiech. Skopiowałem dane na mapę Google i wyszło mi piętnaście obiektów. Tu jest czternaście. Z porównania wynika, że na liście Rafała nie ma wyżyny Cserehát, z kulminacją Szár hegy (514 m n.p.m.). Autor pominął też Aggteleki-karszt z Fertos-teto (605 m n.p.m.). Szczyt leży na terenie PN Aggtelek, poza szlakiem, więc to może być powód pominięcia, ale odnotować warto.
Wątek i ostatni wpis są dość stare. Jestem ciekaw, czy ktoś weryfikował lub uzupełniał tę listę? Jest co ogarniać nawet w tak płaskim kraju. Np. "góry i doły" Słowacji zostały opracowane "koroniarsko" do poziomu Równiny Naddunajskiej, z kotą 125 m n.p.m.
Odpowiedz
#5
Szczerze mówiąc, nie pamiętam już jakie dokładnie kryteria przyjąłem "dobierając" pozycje do listy KGW. Możliwe, że powodem, dla których Szár-hegy (514 m) i Fertős-tető (605 m) nie znalazły się na liście, była pewnego rodzaju niepewność w interpretacji źródeł. Np. regionalizacja, którą się posługiwałem wymienia wprawdzie Cserehát, a polska Wiki podawała wspomniany Szár-hegy... ale już po wejściu w węgierska Wiki pod hasłem Cserehát dowiadujemy się, że (tłumaczenie automatyczne GT):

Cytat:A dombvidék legmagasabb csúcsa a 340 méteres Kecske-pad (Irotai-tető), Irotától északra
Najwyższym szczytem wzgórz jest 340-metrowa Kozia Ławka (Dach Irotai), na północ od Iroty
https://pl.wikipedia.org/wiki/Csereh%C3%A1t

Co do Krasu Aggtelek (Aggteleki-karszt / Aggteleki-hegység), informacje też są "skąpawe". Tu mogła mnie też podkusić słowo "kras" w nazwie, zamiast "góry" czy "wzgórza"... chociaż teraz widzę, że Madziarzy stosują alternatywnie też określenie "hegység", więc pewnie by się łapało na listę Oczko.

Poniżej linki z umiejscowieniem tych dwóch gór na mapie Flaga węgierska
Szár-hegy (514 m) - Cserehát (nie mylić z Czerhat, słow. Cserhát, węg. Cserhát Uśmiech) / Wzgórza Bodwiańskie
https://pl.mapy.cz/s/lubukujula
Fertős-tető (605 m) - Kras Aggtelek / Wzgórza Aggtelek (Aggteleki-karszt / -hegység)
https://pl.mapy.cz/s/lotacuteba
Odpowiedz
#6
Stare zdjęcia wyekspirowały, więc wrzucam nowe.
Írott-kő
[Obrazek: ABibxes.jpg]

a tutaj opisywany po niemiecku Geschriebenstein, co w tłumaczeniu na polski daje Zapisany Kamień.
Ja bym powiedział, że to Opisany Kamień, albo Kamień z Napisem

[Obrazek: 2MMmA7q.jpg]
Odpowiedz
#7
Całe Alpy Węgierskie są warte poświęcenia im niejednego spaceru.
Szlaków jest mnóstwo, niekoniecznie na szczyty, ale zawsze w pięknych okolicznościach przyrody.
Duża rozmaitość lasów - iglaste, mieszane, liściaste.
Są całe połacie porośnięte kasztanami, tymi z jadalnymi owocami.
BTW w Velem widziałem transparenty zapowiadające na wrzesień święto kasztanów.

Na wzgórzu nad Velem, w drodze na Írott-kő można skręcić do Kaplicy Świętego Wita (Szent Vid Kapolna)
[Obrazek: FHfcchI.jpg]
Odpowiedz


Podobne wątki&hellip
Wątek: Autor Odpowiedzi: Wyświetleń: Ostatni post
  Góry Bukowe - inna twarz Wegier Mamut 17 16,851 22-02-2022, 17:39
Ostatni post: stan
  Zachód Węgier eljefe 2 2,907 23-08-2020, 21:00
Ostatni post: Pudelek
  Przewodnik po zamkach Węgier mwegrzyn 2 4,060 09-03-2018, 23:00
Ostatni post: lisia312
  Uroki północnych Węgier domekurenaty 22 31,982 31-01-2014, 21:47
Ostatni post: Pudelek
  Region u podnóży gór Tokaju Klimaty Węgierskie 18 18,178 10-02-2013, 15:09
Ostatni post: misiek34



Użytkownicy przeglądający ten wątek: 1 gości