Kronika węgierskiego wina
#1
Winogrona i wino są częścią kultury ludzkiej. Kiedy ponad 5000 lat temu winogrona przybyły z Azji Środkowej podbijając świat, Węgrzy jeszcze nie mieli swojej obecnej ojczyzny. Przodkowie Węgrów szukając swojego państwa zapoznali się z produkcją wina i z rozkoszą spożywania tego trunku. Świadczy o tym stwierdzenie, że słowo "bor" (wino) różni się od powszechnie znanego łacińskiego "vinum". W znacznej części jest wyrażeniem fachowym z dziedziny winiarstwa, nie pochodzącym ani z łaciny ani z języka tureckiego (szőlő, csiger, seprő, ászok, szűr).
800-500 r p n e - na podstawie wykopaliska pestek winogron znalezionym w urnie w grobowcu stwierdzono, że Celtowie, którzy mieszkali w okolicach Scarbantia (Sopron) i Alisca (Szekszárd) zaimowali się uprawa winogron.
14-9 r p n e - prowincja Pannonia jest podbita przez Rzymian, którzy już wtedy zajmowali się uprawą winogron w Szerémség (Sismium), Pécs (Sopianae), Szombathely (Savaria), Sopron (Scarbantia), Szekszárd (Alisca), Őszőny (Brigetio) i w okolicach Balatonu.
92 r n e - cesarz Domitius wydając rozporządzenie nie dopuszczając tym samym do powstania osiedli winnych w Pannonii.
276-282 - według pisarza rzymskiego (Sextusa Aureliusa Victora) cesarz Probus - potomek rodziny rządzącej w Szerémség, posiadającej winnice - w pannońskim mieście Sirmium z pomocą wojska odwodnił bagniste tereny i zasadził winogrona w tym miejscu.
990 r - po przyjęciu chrześcijaństwa węgierscy winiarze postępowali według wzoru europejskiego. Mnisi rozpowszechniali dookoła chrześcijaństwo, wiedzę na temat wyrobu wina, technikę uprawy wina.
996 r n e - książę Géza założył klasztor benedyktyński w Pannonhalma, na górze św. Marcina.
1031 r - Pierwszy król Węgier, św. Stefan, skierował zażalenie swojemu synowi dotyczące jego wiedzy na temat wina: "...daj czasem pić cierpkiego wina, które zwraca uwagę twojej mądrości na moje nauki."
1075 r - Opactwo św. Benedyktyna założone przez króla Gézę I wydaje list wspominający o ogrodach Alpár i Kürt znajdujących się w dzisiejszym regionie Kunság.
1200 r - wydanie rozporządzeń określających osiedla winne, ukształtowały się gminy winne (promontumy - cyple) i zalążki regionów winnych.
1242 r - Béla IV sprowadził osadników włoskich, walońskich i niemieckich na opuszczonych terenach.
1444 r - Serbowie uciekający przed ekspansją turecką rozpowszechniali wyrób czerwonego wina, narzędzia potrzebne do tego celu i proces wyrobu.
1486 r - w Tordas została przygotowana jedna z najwcześniejszych organizacji ziemiańskich dotycząca gmin winnych.
1631 r - duchowny Laczkó Máté z Szepsi wyprodukował pierwsze tokajskie ászu według stuletniej tradycji. Wina z Tokaju uzyskują międzynarodowe uznanie.
1742 r - pojawia się pierwsza Księga Winogrona (Szőlő Jövésnek Könyve)
1825 r - w Pozsony zostaje wybudowana pierwsza fabryka szampana
1875 r - plaga filoksery niszczy plantacje na obszarze 1200 ha. Po tej dacie zostaje wprowadzony program zwany I Rekonstrukcją Winnic. Jednocześnie stał się on słupem milowym w odnowieniu się uprawy winogron.
1893 r. – Weszła w życie pierwsza ustawa winna.
1894 r. – Uchwalono pierwszą ustawę o wspólnocie winiarskiej, o zasięgu krajowym.1901 r - w Budafok rozpoczęła działalność pierwsza węgierska szkoła mistrzostwa winnego.
1920 r - na mocy traktatu z Trianon Węgry tracą 1/3 regionów winnych i 2/3 konsumentów wina.
1945-1990 - okres zmian poglądów. Przekształceniu uległa administracja, przestały istnieć gminy winne. Hatály utraciło swoją ustawę dotyczącą wina. Zarządzanie plantacjami częściowo pozostała w prywatnych rękach. Uprawa winogron, jego przerób i dystrybucja wina została scentralizowana. W tym okresie wielkie przedsiębiorstwa będące własnością państwa wprowadziły na rynek 85 % wina.
1962-63 - program II Rekonstrukcji Winnic, w ramach którego przyszła kolej na plantacje winogron liczące ponad 10.000 ha.
1970 r - duże zainteresowanie eksportem wina; znalazło się ono na stołach konsumentów z ponad połowy krajów Europy Wschodniej.
1990-2000 - na początku dziesięciolecia nastały gruntowne zmiany polityki krajowej i międzynarodowej. Zniknęły lub zostały zmienione wcześniej określone rynki Europy Wschodniej. W czasie prywatyzacji przekształceniu uległy zakłady państwowe, w prywatne ręce trafiły plantacje. Nowych sposobów rozwoju technologicznego trzeba było szukać w dziedzinie kontroli i regulacji sektorów.
1994 r - wprowadzono ustawę dotyczącą gmin winnych, rozpoczęła się reorganizacja systemu gmin winnych.
1997 r. - Weszła w życie kolejna ustawa winna. Wprowadzono międzynarodowe przepisy dotyczące gwarancji pochodzenia, uzupełnione o specyficzne elementy węgierskie. Świadectwo pochodzenia winogron i wina towarzyszy trunkowi na drodze od producenta do konsumenta.
2000 r - wprowadzono akcyzę
Odpowiedz
#2
(13-09-2012, 11:40)Klimaty Węgierskie napisał(a): 1997 r - do Hatály wkroczyła ustawa winna.

Hatályba lépett törvény... Czy nie powinno tu być poprostu "weszła w życie ustawa"?
W innych miejscach w tekście też - jest taka gmina Hatály?
Odpowiedz
#3
Oj tak. Na pewno chodzi o uprawomocnienie się przepisów, wejście ich w życie.
Masz własną stronę internetową? Pomóż promować Forum Węgierskie!
Odpowiedz
#4
Może tak powinno być. Tłumaczę tekst z węgierskiego. Momentami jest dla mnie trudny tym bardziej, że sama uczę się języka od trzech lat. Nawet mój kuzyn, dla którego węgierski jest językiem ojczystym stwierdził, że jest to trudny tekst. Więc kiedy znajdziecie w moim tłumaczeniu jakieś nieścisłości, to poprawcie. Z tego co tu widzę, to część z Was jest hungarystami.
Odpowiedz
#5
Arw masz rację. A oto oryginał:
"Hatályba lépett a bortörvény. Meghonosodtak az eredetgarancia nemzetközi követelmény szerinti, magyar sajátosságokat is tartalmazó elemei. A szőlő és a bor származását igazoló tanusítvány kíséri a bort a termelőtől a fogyasztóig."
Odpowiedz
#6
To jeszcze poproszę lata 1983, 1984 to napiszę zdania do podmianki Uśmiech
Odpowiedz
#7
1893 – Hatályba lépett az első magyar bortörvény.
1894 – Elfogadták az első országos hatályú hegyközségi törvényt.
Odpowiedz


Podobne wątki&hellip
Wątek: Autor Odpowiedzi: Wyświetleń: Ostatni post
  Wina węgierskie fvg 676 412,325 1 godzinę temu
Ostatni post: Remik
  Coś dobrego węgierskiego :) Marta27 15 4,429 23-12-2023, 20:14
Ostatni post: eplus
  Węgry - kraj winogron i wina Klimaty Węgierskie 16 20,240 19-10-2016, 21:47
Ostatni post: Sztasek
  Węgierscy producenci wina shagrat 3 7,201 15-08-2016, 16:22
Ostatni post: hanek
  Borleves - zupa z wina Orvos 7 7,376 28-09-2012, 22:54
Ostatni post: Waldek



Użytkownicy przeglądający ten wątek: 2 gości