Vitéz

[Orvos]

Czy ktoś z użytkowników, lepiej ode mnie znający historię Węgier, słyszał coś o tytule bądź odznaczeniu wiążącym się z tytułem podanym w nagłówku wątku? Niczego w sieci na ten temat nie znalazłem oprócz jednej strony po węgiersku, więc na razie dla mnie niedostępnej. Tego tytułu używał chyba m.in. admirał Horthy.

[Lilly Lill]

Jeden mój kolega, węgierski polonista, twierdził, że jest to słowo, które pochodzi z języków słowiańskich i jest spokrewnione ze słowem "zwycięzca", po słowacku "víťaz".

[Szakali]

Pierwszy wynik w google'u:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Order_Vit%C3%A9za
http://en.wikipedia.org/wiki/Vit%C3%A9z

[Orvos]

Dzięki! Oba wpisy w Wikipedii umieszczono w połowie lipca b.r., kiedy sam szukałem, to jeszcze ich nie było, a teraz faktycznie nie sprawdziłem.

[Waldek]

Czy ktoś z użytkowników, lepiej ode mnie znający historię Węgier, słyszał coś o tytule bądź odznaczeniu wiążącym się z tytułem podanym w nagłówku wątku? (...)

Używanie tego tytułu jest zabronione przez ustawę (aktualnie jeszcze obowiązującą) z 1947 roku (1947. évi IV. törvény egyes címek és rangok megszüntetéséről). Fakt ten nie przeszkadzał organizatorom pierwszego uroczystego powojennego nadania tytułu Vitéz, które miało miejsce w miejscowości Bicske 26. października 1992 r. W czerwcu 2005 roku odbyło się pierwsze krajowe spotkanie posiadaczy tytułu Vitéz.
W bazie danych posiadaczy tytułu Vitéz znajduje się 26500 nazwisk.

[Orvos]

Czyżby chodziło o zakaz propagowania symboli ustrojów totalitarnych, czyli jakiś odpowiednik naszej ustawy?

[Kamjon]

skoro z 1947, to chyba nie. albo przynajmniej nie wszystkich ustrojów i tak dziwne, bo na Węgrzech panuje olbrzymia wolność słowa, jeżeli chodzi o takie rzeczy.

[Waldek]

Czyżby chodziło o zakaz propagowania symboli ustrojów totalitarnych, czyli jakiś odpowiednik naszej ustawy?

Surowe tłumaczenie aktualnie obowiązującego tekstu ustawy zamieszczam poniżej.

IV Ustawa z 1947 roku w sprawie zniesienia niektórych tytułów i rang

Treść Ustawy
§1. (1) Likwiduje się węgierskie rangi szlacheckie i arystokratyczne (książę, margrabia, hrabia, baron, szlachcic, primor (=arystokrata seklerski) i primi pilus (ranga w hierarchii Seklerów)). Tracą ważność zezwolenia na używanie tytułów szlacheckich i arystokratycznych podarowanych przez głowy obcych państw oraz rozporządzenia prawne posiadające charakter takich zezwoleń.
(2) Traci ważność podlegający dziedziczeniu tytuł nadżupana (wojewody).
(3) Tracą ważność te tytuły określające rangę (godność), które były wprowadzone jako odznaczenia (rzeczywisty radca stanu, tajny radca (radca stanu?), główny radca premiera, radca premiera, itp.). Tracą ważność akty nadania takich tytułów.

§ 2. (1) Zakazuje się darowania w przyszłości tytułów powstałych do określenia stanowiska w służbie publicznej osobom, które nie są w służbie publicznej. Przepis ten nie ma zastosowania w stosunku do tytułów używanych w służbie dyplomatycznej oraz w środowisku naukowym i artystycznym.
(2)Zabrania się powoływać osoby nie będące w publicznej służbie municypalnej na honorowych urzędników poza honorowym kierownikiem wydziału prawnego (prokuratorem generalnym), radcą prawnym (prokuratorem).

§ 3. (1) Zabrania się używania tytułów i rang określonych w § 1. oraz tytułu Vitéz ("walecznych" =dziedziczny tytuł stworzony przez Miklós Horthy w 1920).
(2) Zabrania się używania przydomków szlacheckich, szlacheckich herbów i znaków, oraz określeń dotyczących pochodzenia z rodów szlacheckich (de
genere....).
(3) Zabrania się używania takich tytułów, które odnoszą się do do tytułów lub stopni zniesionych na mocy niniejszej ustawy (jego wysokość, wasza ekscelencja, wielmożny, tytuł odnoszący się do szlachty, itd.).
(4) Zabrania się używania takich tytułów, które łączą się ze stanowiskami powstałymi w służbie publicznej lub wskazują na dyskryminację społeczną (jego wysokość, wasza ekscelencja, wielmożny, tytuł odnoszący się do szlachty, itd.).
(5) Ustęp (3) i (4) nie dotyczy tytułów zwyczajowych w kontaktach międzynarodowych, oraz kościelnych, nie-świeckich tytułów duchownych.

§ 4. Niniejsza ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, odpowiedzialnym za wykonanie jej zapisów jest minister odpowiedzialny za sprawy aktów stanu cywilnego.

[Arw]

Czyli poprostu "Wolność, Równość, Braterstwo".

To bardzo ciekawe. Waldek, dzięki za tłumaczenie z ustawy.

[rwmagyar]

Z książki Tadeusza Kopysia - Historia Węgier 1526 - 1989:
"... powołanie we wrześniu 1920 roku tzw. Vitezi Rend (Zakon Bohaterów). Tytuł ten był dzidziczony w rodzinie przez najstarszego syna. Na czele zgromadzenia stał sam Horthhy, który brał udział w uroczystym pasowaniu członka zgromadzenia, uroczystości podobnej w sposób zadziwiający do średniowiecznego pasowania na rycerza. .. Członkowie Zakonu otrzymywali nadania ziemskie, .. do nawet 40 – 50 holdów ziemi. Jej posiadanie byłow pewnym sensie podobnym do dziedziczenia latyfundiów. Otrzymanej ziemi bohaterowie nie mogli dzielić ani sprzedać, ale w całości dziedziczyć”