Dom Gutenberga

[Ribizli]

Chcialabym Was "zaprosic" do jednego z secesyjnych domow w Budapeszcie. Budynek stoi w VIII. dzielnicy (Józsefváros), na placu Gutenberga. Dom ten powstal jako dom spoldzielczy Stowarzyszenia Wegierskich Wydawcow i Drukarzy-Czciakarzy ( Magyarországi Könyvnyomdászok és Betűöntők Segélyező Egylete). W kwietniu 1905 roku zapadlo postanowienie o budowie domu dla pracownikow i wykupiono dzialke na owczesnym Sándor Főherceg tér (w 1946 roku zostal on przemianowany na Plac Gutenberga). Zaakceptowano projekt dwoch braci architektow (József Vágó i László Vágó). Dom budowano poltora roku i w koncu oficjalnie oddano do uzytku 13 pazdziernika 1907 roku z 5 miesiecznym poslizgiem. Bylo to wiec 105 lat temu. Od tamtego czasu dom ten byl wielokrotnie odnawiany, ostatnio w 2001 roku z zachowaniem oryginalnych elementow.
Powstal dom czteropietrowy : 38 duzych apartamentow, a takze pomieszczenia dla stowarzyszenia, biblioteka, aula . Na parterze byly sklepy. W srodku 2 klatki schodowe i 2 windy: jedna osobowa, a jedna towarowa. Na najwyzszym pietrze znajdowala sie pracownia braci architektow.
W 1948 roku dom zostal upanstwowiony. Mieszkania podzielono i tym samym podwoila sie liczba mieszkancow.
Dom ten mial wielu znanych lokatorow na przestrzeni lat: mieszkal tu przez 10 lat Ödön Lechner, jeden z braci architektow a takze caly szereg filozofow i artystow.
Budynek obecnie jest glownie domem mieszkalnym i trudno sie dostac do srodka w celu ogladania. Bedac tam wiele lat temu nie zrobilam zdjec, ale kolega Julius pozwolil mi uzyc jego zdjecia.
Imponujacy budynek od frontu:

Budynek od strony podworka:

Klatka schodowa:

Balkonik:

Okno na klatce schodowej:

Podloga w halu:

[julka]

Patrzę na te wszystkie piękne budynki, których zdjęcia zamieszczone są na forum, na te tysiące wyjątkowych detali architektonicznych, te szlachetne materiały użyte do ich wybudowania, a przede wszystkim ich ozdobienia, do zaspokojenia ludzkiej potrzeby piękna i przychodzi mi niewesoła refleksja.

Tak wiele się zmieniło na świecie. Taki ten świat teraz nowoczesny, takie wspaniałe technologie, maszyny i urządzenia, ale zasadą budowania jest przetarg "kto najtaniej wybuduje".

Już nigdy nie będzie budować się tak pięknych budynków, z tak dobrych materiałów, z taką ilością pięknych, wysmakowanych, wykonywanych z wyjątkowym kunsztem rzemieślniczym ozdób i upiększeń, tych wszystkich niepowtarzalnych, jedynych w swoim rodzaju, wyjątkowych detali.

[Ranyjulek]

Ciekawa historia projektowania, budowy i dalszych losów Domu Gutenberga znajduje się na stronie wspólnoty mieszkaniowej

http://gutenberg-otthon.hu

Polecam!

[mordimer]

Piękny budynek... dam głowę, że bardzo podobny widziałem gdzieś na północy Szwajcarii... szkoda tylko, że elewacja w takiej ruinie... znalazłam na jutubie FILMIK o nim ale niestety moja przeglądarka się z nim gryzie

[javin]

Ribizli ! swietne ! tyle razy przechodzę obok i nie mialem zielonego pojecia co jest w srodku kamienicy .
Może "zajmiesz" sie budynkami przy Nagymező utca zwanej Pesti Broadway.

[varpho]

zaintrygował mnie ten orzeł, znalazłem jego ujęcie en face:



trochę przypomina herb Austrii, tylko zamiast sierpu i młota jest chyba jakieś narzędzie drukarskie i zwój. [?] poza tym monogram "GO" trochę przypomina logo pewnego butiku.

[Ribizli]

Najlepsza laurka dla tego domu jest to, ze sam Ödön Lechner mieszkal w nim przez 10 lat.
Bracia Vágó od 1902 do 1911 roku pracowali razem i podpisywali swoje projekty wspolnie. Sa architektami wielu secesyjnych domow w Budapeszcie (np.Árkád Bazár na Dohány utca). Na wielu ich domach, widac ceramike z Zsolnay (tak jak u mistrza Lechnera). Po rozstaniu z bratem, József wspolpracowal z Lechnerem az do jego smierci w 1914 roku (razem zaprojektowali Gimnazjum Sw.Wladyslawa w dzielnicy Kőbánya).
Syn Józsefa rowniez zostal znanym ale juz francuskim architektem. Co prawda urodzil sie w Budapeszcie i mieszkal przez pierwsze lata swojego zycia w domu Gutenberga ale studia architektoniczne skonczyl juz w Paryzu i tam zapuscil korzenie. Jest znany na swiecie jako Pierre Vago.
Na zdjeciu front Gimnazjum Sw. Wladyslawa (wiecej detali z wnetrza budynku tutaj)

[mordimer]

zaintrygował mnie ten orzeł, znalazłem jego ujęcie en face:

Myślę, że to jakaś odmiana herbu drukarskiego, bo bezsprzecznie orzeł trzyma dywizorek i wierszownik

Godło to zostało nadane drukarzom już w XV wieku w Niemczech (a więc u samego zarania drukarstwa) i przedstawiało dwugłowego czarnego orła na złotym polu, który trzymał w szponach dywizorek z rękopisem oraz wierszownik; z zamkniętego i przystrojonego koroną hełmu wyrastał gryf trzymający tampony drukarskie.

ale - jak widać - nie wszystkie elementy tutaj występują... myślałem o herbie Gutenbergów, ale ten już zupełnie nie przystaje...

[Ribizli]

To jest godlo drukarskie, a GO to monogram (Gutenberg -Otthon). Niemiecki cesarz Fryderyk III podarowal je drukarzom ksiazek. Pierwotnie na zlotej tarczy czarny orzel mial dwie glowy, ale reszta sie zgadza. Godlo to zmienialo sie na przestrzeni wiekow i moglo przybierac troche inna forme w roznych krajach. Godlo to widnieje rowniez na klamkach i zamkach w domu Gutenberga (jest o tym tutaj) .

[varpho]

Myślę, że to jakaś odmiana herbu drukarskiego, bo bezsprzecznie orzeł trzyma dywizorek i wierszownik

dzięki za nazwanie tych przyrządów. i trop.

gryf trzymający tampony drukarskie.

zresztą dość częsty symbol różnych instytucji związanych z drukarstwem, np. Zespołu Szkół Poligraficznych:

ale - jak widać - nie wszystkie elementy tutaj występują...

hm... czyli najprawdopodobniej to jest po prostu luźne nawiązanie do godła drukarskiego.