Południe: Szeged / Segedyn

[julka]

Na podanej stronie muzeum jest m. in. przewodnik po polsku.
Ciekawie opisana jest cała technologia produkcji salami sprzed dwóch wieków.

[Ribizli]

Inna sławna marka związana z Szegedem jest Kotányi. Urodzony w Szegedzie János Kotányi założył tam młyn papryki w 1881 roku i wypracował własną recepturę, która jest używana do dziś. Po odniesieniu sukcesu rozszerzył swoją dzialalność na inne przyprawy kuchenne.To przedsiębiorstwo również długo funkcjonowało jako family business. Produkty tej firmy znajdziemy w wielu sklepach spożywczych w Europie (także w Polsce).

[Ribizli]

Rzeka Cisa/Tisza zawsze odgrywała ważną rolę w życiu miasta. Rzeka Marusza łączy się z Cisą tuż przed Szegedem. W średniowieczu dowożono nią sól z Siedmiogrodu. Siłą rzeczy mieszkańcy miasta musieli znosić wybryki rzeki aż do Wielkiej Powodzi w 1879 roku, kiedy to zalała i zniszczyła prawie całe miasto. W Szegedzie są dwa pomniki upamiętniające rzekę. Jeden pod znamiennym tytulem "Az áldást hozó Tisza és a romboló Tisza" (tłumaczenie: niosąca błogosławieństwo Cisa i destruktywna Cisa), który stoi przed ratuszem, a drugi z chromowej stali odsłonięty w stulecie powodzi, który stoi na końcu bulwaru, nad brzegiem rzeki. Obok niego stoją słupki z nazwami europejskich miast, które po Wielkiej Powodzi pomogły odbudować Szeged. Również w dowód wdzięczności, poszczególne odcinki bulwaru otaczające centrum Szegedu noszą nazwy miast, które przyczyniły się do jego odbudowy (Londyn, Paryż, Wiedeń, Bruksela, Moskwa etc.)

[Ribizli]

Szeged ma wiele ciekawych placów. Właściwie można poznawać Szeged przechadzając się od jednego placu do drugiego. Na przykład można zacząć przechadzkę od placu Świętego Stefana (Szent István tér). Na środku tego placu stoi wieża ciśnień. Powstała ona w 1904 roku i jak na owe czasy była czymś wyjątkowym. Jest to najstasza tego typu konstrukcja na Węgrzech i dzisiaj jest zaliczana do zabytków przemysłowych. Jej twórcą był bardzo znany na Węgrzech inżynier Szilárd Zielinski (polski akcent: ojciec Szilárda, Stanisław był polskim szlachcicem, który z powodów politycznych znalazł się na Węgrzech). Można wejść po schodach na samą gorę i oglądać panoramę miasta a nawet dalej.
Wokół wieży jest skwer z ławeczkami i kilka pomników upamiętniających inżynierów związanych z miastem: jednym z nich jest właśnie pomnik Szilárda Zielinskiego.

[Ribizli]

Opuszczając Plac Św.Stefana i kierując się na południe przechodzimy przez niewielki Plac Kalwina (Kálvin tér). Stoi tutaj niewielki neogotycki kościół projektu Frigyesa Schulka (każdy odwiedza Basztę Rybacką w Budapeszcie jego projektu). Kościół ten na czubku wieży ma koguta a nie krzyż, jak w przypadku kościołów chrześcijańskich innych denominacji. Właśnie po kogucie możemy na Węgrzech poznać kościoły reformowane (po polsku wyznanie ewangelicko-reformowane). Na przeciwko kościoła stoi już wspomniana poprzednio łaźnia Anna fürdő

[Ribizli]

Dochodzimy do Széchenyi tér , głównego placu w Szegedzie. Jest to prostokątny duży plac a właściwie park. Stoi tutaj ratusz Szegedu, jeden z nielicznych budynków ocałych z Wielkiej Powodzi, a przed nim wspomniana powyżej fontanna. Znajdują się tutaj liczne pomniki zasłużonych Węgrów, stoi zabytkowy hotel Tisza i wiele innych zabytkowych budynków. Wiosną są tu różnokolorowe klomby kwiatów, kwitną krzaki magnolii i można odpocząć na ławeczce pod starymi drzewami.

[Ribizli]

Od Széchenyi tér odchodzi Kárász utca, deptak ze sklepami, cukierniami, kawiarniami itp. w zabytkowych kamieniczkach. Stoją tu liczne rzeźby i ławeczki. Zimą ulica jest przyozdobiona świątecznymi ozdobami. Idąc nią wkrótce dojdziemy do Klauzál tér. Na tym podłużnym placu stoi imponujący posąg Lajosa Kossutha a po przeciwnej stronie placu fontanna z czterema identycznymi lwami ze skrzydłami, które dzierżą jabłko królewskie Św.Stefana. Fontanna ta zostala wystawiona w 2000 roku na 1000-letnią rocznicę koronacji Św.Stefana i dlatego jest zwana również Fontanną Tysiaclecia.

[Ribizli]

Idąc dalej Kárász utca dojdziemy do następnego placu: Dugonics tér. Nazwany on został imieniem syna Szegedu, Andrása Dugonicsa, pisarza i profesora uniwersyteckiego. Stoi tutaj jego pomnik, wzniesiony przez społeczność miasta. Kiedyś, przed Wielką Powodzią był tutaj targ pszeniczny. Również na tym placu stoi główny budynek uniwersytecki. Po traktacie w Trianon do Szegedu "przeprowadził się" uniwersytet z Kolozsváru (obecnie Cluj Napoca w Rumunii). W 1921 roku Szeged stał się miastem akademickim, o czym zawsze marzył. Nawet przez krótki czas podczas II WŚ nosił imię Miklósa Horthy. Dziś stoi przed nim pomnik Atilli Józsefa, znanego poety, który krótko był słuchaczem tego uniwersytetu (dopóty nie został wyrzucony za napisanie wiersza "Tiszta szívvel"/Z czystym sercem). W latach 60-tych uniwersytet został nazwany jego imieniem... Na środku placu jest również fontanna, która upamiętnia 100 lat Wielkiej Powodzi. Na rogu Kárász utca i Placu Dugonitcsa stoi opisany juz wczesniej pałac Ungár-Mayer.
Ten żółty budynek po prawej to budynek uniwersytecki a różowy to pałac.

[Ribizli]

Z Dugonics tér już tylko kilka kroków do Dóm tér, gdzie co roku odbywa się świąteczny jarmark.

[Ribizli]

Po lewej stronie kościoła stoi pomnik Magyar Pieta autorstwa segedynskiej rzezbiarki Kláry Tóbiás (ona również jest autorką pomnika z czterema lwami na Klauzál tér). Od Dóm tér jest tylko krok na Rerrich Béla tér, gdzie stoi rzeźba Św.Jerzego walczącego ze smokiem i opisany wcześniej pomnik z białego marmuru upamiętniający powstanie z 1956 roku. Z Dóm tér przechodzimy pod arkadami na Aradi vértanúk tere, gdzie stoi pomnik Rákócziego na koniu, turula na kolumnie i jest opisana już Brama Bohaterów. A poeta napisał, że "My Polacy, my lubim pomniki"....