Południe: Szeged / Segedyn

[Ribizli]

Przy okazji warto nadmienić o bardzo ciekawej postaci dr. Albercie Szent-Györgyi . W 1937 roku otrzymał on Nagrodę Nobla w dziale medycyny i fizjologii. W latach poprzedzających tę nagrodę pracował on na Uniwersytecie Segedyńskim jako profesor biochemii. Prowadził doświadczenia, które doprowadziły do zidentyfikowania witaminy C (właśnie w swoich doświadczeniach używał segedyńską paprykę, która zawiera o wiele więcej witaminy C niż owoce cytrusowe).
Tutaj profesor w czasie wykładu, a za nim widoczny wzór chemiczny witaminy C. Okna jego laboratorium wychodziły właśnie na Dóm tér, ale już nie pamietam, które...



Popiersie profesora w panteonie sławnych Węgrów

[Ribizli]

Po "Wielkiej Powodzi" w marcu 1879 roku w Szegedzie zostało tylko 265 domów z ponad pięciu tysięcy. Szeged został zbudowany na nowo w przeciągu kilkunastu lat. Ponieważ właśnie wtedy przypada okres secesji, wiele kamienic powstało właśnie w tym stylu. Tworzyli tu znani architekci Ödön Lechner, Ede Magyar, Ferenc J. Raichle.
Tutaj przykład dużej kamienicy tzw. pałac Grófa (od nazwiska pierwszego właściciela Árpáda Grófa) zaprojektowanej przez Ferenca J. Raichla.

[Ribizli]

Innym architektem, który zaprojektował około 20 budynków w Szegedzie, jest Ede Magyar.
Tutaj detal lilii wodnych z jego najsłynniejszego budynku Reök palota:



a tutaj tańczące kobiety po obu stronach klatki domu na ulicy Tábor 5:

[Ribizli]

Ödön Lechner, twórca węgierskiej secesji, też miał swój wkład w odbudowę Szegedu. Razem ze swoim długoletnim partnerem Gyula Pártosem zaprojektowali pałac Milkó palota przez mieszkańców Szegedu nazywany "domem truskawkowym" ze wzgędu na swój kolor. Powstał on w 1883 roku w dziwnym nieco stylu (francuski neorenesans + ornamentyka ludowa).
Oto on:

[fvg]

Budynek po prostu zapiera dech w piersiach. Ribizli, dzięki za oprowadzanie nas po Szegedzie!

[Ribizli]

Na innym placu obok Dóm tér (Aradi Vértanúk tere) znajduje się Brama Bohaterów (Porta Heroum) ku czci żołnierzy poległych w IWŚ. Po każdej stronie bramy stoi jeden żołnierz. Wyglądają podobnie, ale jeden jest żywy, a drugi martwy... Bramę od wewntątrz pokrywają freski namalowane przez malarza o nazwisku Vilmos Aba-Novák. Możemy oglądać Chrystusa wysokiego prawie na 8 metrów, a u jego stóp grupy aniołów grające na trąbkach, różnych świętych, a także samego Miklósa Horthy'ego i jego żołnierzy wyruszających z Szegedu. Ponoć malarz siebie też umieścił wsród licznych postaci. Freski te były zamalowane w 1949 roku i ponownie odrestaurowane po upadku komuny.

[julka]

a tutaj tańczące kobiety po obu stronach klatki domu na ulicy Tábor 5

Aż się chce mieć taką klatkę schodową. Można wchodzić i wychodzić, wchodzić i wychodzić....

Zjawiskowa!

[Ribizli]

Jeśli od dworca kolejowego pójdzie się w prawo, dojdzie się do Centrum (Belváros). Jeśli pójdzie się w lewo, to wejdzie się w część miasta nazywającą się Alsóváros (Dolne miasto). Łatwo rozpoznać z daleka duży, biały kościół i klasztor franciszkanów. Powstał on na początku XVI wieku i jest on miejscem pielgrzymek związanych z kultem maryjnym.

[Ribizli]

Alsóváros jest peryferią miasta i nie ma tu zabytków jako takich. Są za to typowe podłóżne domki z drewnianymi dachami, które nazywaja sie po węgiersku napsugaras házak (słoneczne domy). Są one charakterystyczne dla tego regionu: w trójkącie dachu zwróconego w stronę ulicy na poddaszu znajduje się otwór zwany "okiem Boga", od którego rozchodzą się promienie słoneczne we wszystkich kierunkach.
Dwa przykłady:

[Ribizli]

A tutaj jeszcze jeden taki chłopski domek ładnie odnowiony. Oko Boga widzi wszystkich i wszystko...