Pomoc Węgrów dla Polaków

[fvg]

[varpho]

a mnie zaintrygowało jeszcze jedno - forma jego nazwiska: O'sváth. w pierwszej chwili pomyślałem, że kamieniarz / grafik się rąbnął i za bardzo w prawo przesunął oznaczenie długości w Ó, tak jak np. na pomniku ochotników węgierskich walczących pod Panasówką:

potem - że to nazwisko irlandzkie i oznacza wnuka jakiegoś Svátha.
jednak najwyraźniej to jest nazwisko węgierskie, a taki archaiczny zapis ma pewnie podkreślać starożytność tego rodu. do tej pory spotykałem się tylko z niemym h [które występuje zresztą i tu], wymawianym wygłosowym y [zamiast i] czy dwuznakami ew [zamiast ö, np. Thewrewk], oó [zamiast ó, np. Joós], aá [zamiast á, np. Gaál]...
natomiast w tym wypadku prawdopodobnie ten apostrof oznacza, że s powinno być czytane tak jak zs [czyli tak jak np. w nazwisku Dessewffy = Dezsőfi], istnieje zresztą nazwisko Ozsvát.

[Sztasek]

Balaton. Kilka danych o tym największym jeziorze Europy: jest płytkie, nawet idąc w głąb kilkaset metrów czujemy piasek pod stopami, najgłębsze miejsca to zaledwie 11-12 metrów. Długość ok. 80 km, szerokość max. ok. 13 km. Powierzchnia 594 km kwadratowych. Południe jest płytsze, nabrzeże nizinne. Północna strona jeziora jest pagórkowata, to Bakony. Rzeka Zala jest dopływem, odpływ stanowi kanał-Sió i jest to wodne połączenie z Dunajem. Balaton to idealne miejsce na spędzenie wakacji. Wielu naszych forumowiczów już tam było…
Z innej strony popatrzmy na Balaton. Jest takie miasteczko Balatonboglár, ludność około 6000 mieszkańców. Wikipedia pisze tyle: „W czasie II wojny światowej w tym mieście działała polska szkoła, do której uczęszczali uchodźcy z Polski.”
Z histori znamy datę 17 września 1939 roku … napad ZSRR na Polskę. Ale ta data ma też inne znaczenie... tego dnia decyzją władz Węgier otwarto granicę dla uchodźców z Polski. Ponad 100 tys. Polaków, cywilów, jak i służby mundurowe, mogło w miarę bezpiecznie przebywać na Węgrzech po klęsce wrześniowej. Zaistniała sytuacja była dość skomplikowana, bo przecież taka ilość obcokrajowców stanowiła swoisty problem administracyjny i gospodarczy państwa zarządzanego przez Miklosa Hothy’ego i premiera Pála Teleki’ego. Szczególnie od strony politycznej było to bardzo uciążliwe. Mimo tego, Polaków przyjęto z wielką serdecznością. W Budapeszcie w dzielnicy Kőbánya – o niej mówi się polska dzielnica – zorganizowano punkt administracyjny i w krótkim czasie dla młodzieży otworzono polską szkołę. Pod koniec września 1939 roku w Zamárdi zorganizowano obóz młodzieżowy, pod taką przykrywką zaistniała tam szkoła. Rok później we wrześniu 1940 roku powstaje jedyne w Europie polskie gimnazjum w Balatonboglár. Wykładowcy to polscy nauczyciele. Program nauki przebiegał zgodnie planami i ówczesnymi założeniami edukacji maturalnej. W tak zorganizowanym polskim gimnazjum w latach wojny uczyło się około 1000 gimnazjalistów. Po zajęciu Węgier, po 19 marca 1944 roku, rozkazem władz niemieckich gimnazjum w Balatonboglár przestało istnieć. Polskie szkoły podstawowe nad Balatonem w latach II. wojny światowej działały też w Keszthely i Kadarkút.

[eplus]

Historia zatoczyła koło (forum się zapętliło):

O szkole w Balatonboglar już kiedyś było