Południe: Hódmezővásárhely

[Ribizli]

Hódmezővásárhely to miasto leżące ok.30 km na północny wschód od Szegedu. Miasto to ma swoje najlepsze czasy już za sobą, kiedy to na przełomie XIX/XX wieku przeżywało swój największy rozwój dzięki handlu zbożem i kukurydzą. Wtedy to powstało dużo imponujących budynków, które stoją do dziś.
Dzisiaj jest to drugie, co do wielkości miasto komitatu Csongrád (po Szegedzie) i drugie co do rozleglości miasto na Węgrzech (po Budapeszcie oczywiście). Mniej więcej 100 lat temu było piątym co do wielkości miastem Węgier pod względem zamieszkującej ludności, dzisiaj jest na pozycji 22. mając 47 tys. mieszkancow.
A co znaczy ta długa nazwa? W XIV wieku połączyły się ze soba dwie miejscowości Hód (węg.bóbr) i Vásárhely (węg. miejsce handlu) w ten sposób tworząc Hódvásárhely. Po pewnym czasie dodało się "mező" (węg.pole) podkreślając rolniczy charakter miasta no i w ten sposób powstał Hódmezővásárhely.
Często Węgrzy skracają nazwę miasta do HMVH (np. w rozkładach jazdy), a w węgierskim piśmie runicznym wygląda to tak:

[eplus]

Właśnie o te runy chciałem zapytać, widziałem ostatnio parę takich tablic. To pismo chyba nie ma żadnego praktycznego znaczenia, czy ktoś oprócz egiptologów potrafi to przeczytać Czy to tylko taka demonstracja przywiązania do tradycji?
Zdaje się, że w Irlandii (albo w Walii) tradycjonaliści wymusili, aby tablice drogowe, oprócz angielskiego, były także w ich wymarłym języku. Drogowcy szybko się dostosowali - zawarli umowę z tłumaczem przysięgłym irlandzkiego, któremu wysyłali tekst "Uwaga remont skrzyżowania", a zwrotnie dostawali ten sam tekst po irlandzku gotowy do zapisania na znakach. Dzięki tej współpracy pewnego dnia na szosie postawiono tablice o treści: "Zmiana organizacji ruchu/Nie ma mnie w biurze, odpowiem w poniedziałek".

[Ribizli]

HMVH albo używana także forma Vásárhely jest miastem bardzo rozległym. Głównym placem miasta jest Kossuth tér, wokół którego skupiają się najbardziej reprezentacyjne i najważniejsze budynki miasta : ratusz, hotel, bank, dawne kasino.
Natomiast dwa ciekawe zabytki, stoją daleko od Kossuth tér. Jeden z nich, kościół reformowany, stoi w dzielnicy o nazwie Susán (wymawia się Szuszan) otoczony stuletnimi domkami mieszkalnymi. Jest to jeden z najciekawszych przykładów secesji Wielkiej Niziny. Zbudowany z czerwonej i żółtej cegły z dodanymi gdzie niegdzie motywami ludowymi.

[Ribizli]

Jak już pisałam poprzednio miasto jest bardzo rozległe i rozciąga się we wszystkich kierunkach wokół centrum, które jest stosunkowo niewielkie. Większość zabudowy stanowią typowe domki, tak często widziane w małych miejscowościachi na peryferiach większych miast. Stare bramy, okiennice, ściany nadżarte zębem czasu. A czas jakby zatrzymał się w miejscu...
Kilka przykładów z dzielnicy Susán:

[Ribizli]

W czasie IIWŚ około 500 osób pochodzenia żydowskiego zginęło w Zagładzie. Przy placu Św.Stefana (Szent István tér) stoi synagoga w stylu mauretańsko-secesyjnym. Jest ona nadal w użyciu: liczba wiernych wynosi ok.40 osób. Synagoga została zaprojektowana przez architekta z Szegedu o nazwisku Miksa Müller. Została odnowiona w 2004 roku: była jedną z nielicznych synagog, gdzie zachowało się oryginalne wyposażenie wnętrza (np. ręcznie rzeźbione ławki i organy).






Zdjęcie rozety widocznej na zdjęciu powyżej, zrobione od wewnątrz (wyjątkowo mi wyszło!)

[Ribizli]

Idąc Andrássy út w kierunku centrum miniemy 3-metrowy posąg Sándora Petőfiego w "pozie rewolucyjnej". Pomnik powstał dzięki dotacji miejscowego adwokata przy współpracy z radą miasta.

[Ribizli]

Po drugiej stronie Andrássy út, prawie naprzeciwko pomnika Sándora Petőfiego, stoi bardzo ładny domek w stylu secesji węgierskiej. Został wybudowany jako dom mieszkalny, ale dzisiaj jest używany jako biuro. Ze względu na pawi motyw jest nazwany "Pávás-ház".

[Ribizli]

Posuwając się Andrássy út dojdziemy do głównego placu miasta: Kossuth tér. Tutaj stoi kilka ważnych budynków, w tym jeden uważany za najwspanialszy w całym mieście budynek kasy oszczędnościowej. Został on zaprojektowany przez architekta Miksa Müller, o którym wspominałam jako o architektcie synagogi. Powstał on, tak jak wiekszość bardziej imponującej zabudowy miasta, na poczatku XX wieku, kiedy to przypadł największy rozkwit miasta związany z handlem zbożem.

[Ribizli]

Przy Kossuth tér znajduje się dawne kasyno. Oczywiście zostało ono wybudowane w czasie największego rozkwitu miasta (bo przecież trzeba być miastem sukcesu, aby mieć kasino!). Od dawna nie pełni już tej funkcji. Na przestrzeni lat różne instytucje zajmowały ten budynek. Ostatnio został on odnowiony i wygląda tak:

[Ribizli]

Na Kossuth tér stoi elegancki hotel: Fekete Sas Szálló (Hotel "Czarny Orzeł"). W ścianę hotelu jest wmurowana płaskorzeźba upamiętniająca skrzypka cygańskiego Béla Czutor znanego powszechnie jako Béla Cigány, syna miasta, który tu koncertowałprzez wiele lat.

Zewnątrz

Wewnątrz

Tablica pamiątkowa wmurowana w stuletnią rocznicę śmierci skrzypka