Peszt

[Ribizli]

Na Bethlen Gábor tér w VII dzielnicy stoi duża kamienica wybudowana pod koniec lat 20 XX wieku. Architekt, który ją zaprojektował nazywał się Dezső Reiner. Zawsze jak tamtędy przechodze, to przystaję i się jej przyglądam. Do wybuchu II WŚ uchodziła za największą kamienicę czynszową w Budapeszcie. W siedmiopiętrowym budynku mieściło się około 100 mieszkań i ponoć dobrze widać ją z Góry Gellérta, jak góruje nad otaczającymi ją budynkami. Podczas wojny na jej dachu wybudowano betonowy bunkier, z którego można było ostrzeliwać całą okolicę. Ten bunkier jest tam po dzień dzisiejszy.
Przed tym domem są wmurowane w chodnik 2 stolperstein ( po węgiersku botlatókő), swoisty pomnik pamięci po ludziach, którzy tu mieszkali, a zostali zamordowani podczas II WŚ. Na kwadratowych płytkach jest wygrawerowany krótki napis, który zaczyna się od słów "tu mieszkał/mieszkała" (po węgiersku Itt lakott). W Budapeszcie, a także innych miastach węgierskich jest wiele takich botlatókő. Pisałam o tym w wątku o Szegedzie. Pomysł pochodzi z Niemiec, a konkretnie z Kolonii. Tamtejszy artysta, zaczął umieszczać te kwadratowe blaszki przed domami, gdzie mieszkali zamordowani podczas II WŚ żydowscy lokatorzy. Jest na nich wygrawerowany ten sam tekst z kilkoma wariantami "tu mieszkał/mieszkała, urodzony/a w ...., deportowany/a, zamordowany/a w..., nie wrócił/a".