Sándor Kőrösi Csoma

[Tudós]

229 lat temu urodził się Sándor Kőrösi Csoma.

Sándor Kőrösi Csoma (znany również jako Aleksander Csoma de Kőrös, ur. 27 marca 1784 w Kőrös, Siedmiogród, zm. 11 kwietnia 1842 w Darjeeling, Indie) - badacz, orientalista i podróżnik węgierski, pionier tybetologii i autor pierwszych prac na temat języka tybetańskiego.



W 1819 r. wyruszył pieszo w podróż na wschód w poszukiwaniu praojczyzny Węgrów, która zawiodła go w Himalaje do kraju Ladakh (trasa prowadziła przez Bukareszt, Sofię, Konstantynopol, Egipt, Cypr, Bejrut, Trypolis, Bagdad dokąd dotarł w 1820).
W Teheranie został na kilka lat, gdzie nauczył się języka perskiego. Przyjął tureckie imię i dotarł do Kabulu i Lahore. Na granicy Kaszmiru spotkał angielskiego odkrywcę, Williama Moorcrofta. On namówił Węgra do przyjęcia oferty Wschodnio-indyjskiego Towarzystwa i nauki języka tybetańskiego. Miało to swój cel. Brytyjczycy mieli strategiczne i handlowe cele w tym rejonie i chcieli poznać „dziki”, tybetański kraj. Tam spędził w klasztorach siedem lat, studiując język, religię, pisma i obrzędy buddyzmu tybetańskiego. W 1834 r. ukazał się drukiem w Kalkucie jego słownik tybetańsko-angielski, a następnie gramatyka języka tybetańskiego. Przez wiele lat pracował jako księgarz-bibliotekarz w Królewskim Azjatyckim Bengalskim Towarzystwie.



Przez lata swojej pracy nie zapomniał o pierwotnym celu – odnalezieniu praojczyzny Węgrów. Według ówczesnej wiedzy, przypadała ona gdzieś na zachodnie części Chin. W 1842 roku, w drodze powrotnej na Węgry zmarł na malarię w miejscowości Darjeeling w Indiach. Pochowano go na brytyjskim cmentarzu i jego szczątki leżą tam do dziś.
W Budapeszcie stoją jego dwa pomniki: na Kőbanya i w ogrodzie Muzeum György Ráth (na zdjeciu bodajze ten drugi):



Pomnik (popiersie) w Balatonfüred:



Pomnik w Pecs: