Węgierska nutka na dziś

[Sztasek]

   11 listopada, Narodowe Święto Niepodległości - możecie je świętować, jest wam dane.
"Patrzę w okno"... zadyma na ulicach, przepychanki, strajk kobiet, protesty przed MEN, przed kościołami, demonstracje w całej Polsce, społeczeństwo podzielone.
W mojej młodości nie istniał Dzień Niepodległości, wykreślono to święto i starano się wymazać je z naszej pamięci.
Były dwa światy, codzienny szary i ten od święta wspominany przez moich dziadków, rodziców, wujków i stryjków.
Lata 50-te ub.wieku, przedszkole, szkoła. Nauka przez 6 dni w tygodniu: 3x przed południem, 3x po południu. Raz w tygodniu lekcja religii w przykościelnej salce. Był czas na naukę i na zabawę. Jako rodzina kilkupokoleniowa wspólnie spędzaliśmy czas wolny: wspólne śpiewanie, przyśpiewki ludowe, opowieści dziadka i babci o „dawno mininych latach”, zabawa i tańce przy ognisku, wycieczki nad wodę i do lasu... to były czasy. Szkołana na pierwszym miejscu – tak mi powtarzano. Jednym z pierwszych wierszy, którego najłatwiej się nauczyłem jeszcze w pierwszej klasie podstawówki jest „Rota” Marii Konopnickiej, do dziś pamiętam...
Nie rzu­cim zie­mi, skąd nasz ród, nie damy po­grześć mowy!
Pol­ski my na­ród, pol­ski lud, Kró­lew­ski szczep pia­sto­wy,
Nie damy by nas zniem­czył wróg... Tak nam do­po­móż Bóg!
   23 pażdziernika byłem na akademii, jeden z uczniów recytował wiersz napisany w 1925 roku. Jego treść skierowała moje myśli do dawno minionych lat... Reményik Sándor „Templom és Iskola … Kościół i szkoła” - Kormoran

Ti nem akartok semmi rosszat … Wy nie pragniecie niczego złego
Isten a tanútok reá … Bóg jest waszym świadkiem
De nincsen, aki köztetek … Ale nie ma wsród was nikogo
E szent harcot ne állaná … Kto stanie do tej świętej walki
Ehhez Isten mindannyitoknak … Do której Bóg wam wszystkim
Vitathatatlan jogot ád: … Niepodważalne prawo dał:
Ne hagyjátok a templomot … Nie opuszczajcie kościoła
A templomot s az iskolát! … Kościoła i szkoły! 

Ti megbecsültök minden rendet … Wy szanujecie każde prawo
Melyen a béke alapul … Na którym opiera się pokój
De ne halljátok soha többé … Ale nigdy więcej nie usłyszeć
Isten igéjét magyarul?! … Słowa bożego po węgiersku?!
S gyermeketek az iskolában … A wsze dzieci w szkole
Ne hallja szülője szavát?! … nauczania w języku ojczystym?!
Ne hagyjátok a templomot … Nie opuszczajcie kościoła
A templomot s az iskolát! … Kościoła i szkoły! 

E templom s iskola között … Między tym kościołem a szkołą
Futkostam én is egykoron … Kiedyś biegałem i ja
S hűtöttem a templom falán … Schładzałem na ścianie kościoła
Kigyulladt gyermek-homlokom … Przegrzane czoło dziecięce
Azóta hányszor éltem át ott … Wiele razy przeżywałem tam
Lelkem zsenge tavasz-korát! … Mej duszy delikatną młodą wiosnę!
Ne hagyjátok a templomot … Nie opuszczajcie kościoła
A templomot s az iskolát! … Kościoła i szkoły! 
 
A koldusnak, a páriának … Żebrak, parias
A jöttmentnek is van joga … Przybłęda też mają prawo
Istenéhez apái módján … Do Boga na prawie ojców
És nyelvén fohászkodnia … W ojczystym języku się modlić
Csak nektek ajánlgatják templomul … Tylko dla was jako świątynię oferują
Az útszélét s az égbolt sátorát … Pobocze drogi i namiot pod niebem
Ne hagyjátok a templomot … Nie opuszczajcie kościoła
A templomot s az iskolát! … Kościoła i szkoły! 
 
Kicsi fehér templomotokba … W waszym małym białym kościółku
Most minden erők tömörülnek … Teraz wszystkie siły się gromadzą
Kicsi fehér templom-padokba … W małych białych ławkach kościelnych
A holtak is mellétek ülnek … Obok was zasiadają umarli
A nagyapáink, nagyanyáink … Nasi dziadkowie i babcie
Szemükbe biztatás vagy vád: … W ich oczach zachęta i oskarżenie:
Ne hagyjátok a templomot … Nie opuszczajcie kościoła
A templomot s az iskolát! … Kościoła i szkoły! 

[Sztasek]

Török Tilla Folk Experience - "Ezüstvilág ... Srebrny świat"

Azt láttam én az álmomban, eső hullott az árcomra ... Widziałam we śnie, jak deszcz padał na moją twarz

[Sztasek]

Po długiej, ciężkiej chorobie w wieku 77 lat zmarł Benkő László, współzałożyciel zespołu "Omega".

Benkő László - "Atlantisz" 

[Sztasek]

... dziś jest dzień św. Elżbiety Węgierskiej, pani z Sarospataku, czczonej także w Kosicach (Koszyce - Kassa).  

Już 5 lat od tamtego posta... Dziś znowu dzień Patronki, przynajmniej wg kościelnego kalendarza.

Co kraj, to kalendarz ... na Węgrzech Elżbiety świętują 19 listopada
   
Árpád-házi Szent Erzsébet (Magyarországi Szent Erzsébet / Święta Elżbieta Węgierska)
Św. Elżbieta Węgierska była córką króla Węgier Andrzeja II. z dynastii Arpadów i Gertrudy z Meran. Wedug danych historycznych urodziła się 7 lipca 1207 w Pozsony lub w Sárospatak, zmarła 17 listopada 1231 w Marburgu. Jej mąż, Ludwig IV zmarł w 1227 r.
Po śmierci męża złożyła ślubowanie wyrzekając się własnej woli, została opiekunką biednych i chorych. W Marburgu pobudowała szpital i przytułek, gdzie codziennie posługiwała ubogim, prowadząc jednocześnie bardzo surowy tryb życia. 
Kanonizowana przez papieża Grzegorza IX. w 1235 r. Patronka zgromadzenia Elżbietanek i miasta Sárospatak.
Szent Erzsébet himnusz 

Magyarország szép nemes csillaga … Przepiękna, szlachetna gwiazda Węgier
asszonyirend tiszteletes tagja … zakonu kobiecego honorowa członkini
Szent Erzsébet András király lánya … Święta Elżbieta, córka króla Andrzeja
Szent hitünknek gyümölcsös szép ága … Owocująca piękna gałąź naszej świętej wiary
Dolgos kezét nagy munkára adja … Zapracowane ręce powierza wielkiej pracy
ujjaival az orsót forgatja … palcami kręci wrzeciono
szegényeknek ajtaját megnyitja … biednym swoje drzwi otwiera
éhezőknek a kenyerét nyújtja … głodnym chleb rozdaje ...

[eplus]

U mnie w polskim kalendarzu jest i 17, i 19 listopada. A właśnie rocznica śmierci ("narodzin dla nieba") Świętej jest liczona.

[Sztasek]

U mnie w polskim kalendarzu jest i 17, i 19 listopada. A właśnie rocznica śmierci ("narodzin dla nieba") Świętej jest liczona.

wujek google...   
- Mikor van Erzsébet névnap? November 19. Valamint május 5-én és 24-én, július 4-én és 8-án, augusztus 24-én, november 5-én, 14-én, 17-én és 25-én is, december 1-én.
- Kiedy są imienny Elżbiety? 19 listopada. Oraz: 5 i 24 maja, 4 i 8 lipca, 24 sierpnia, 5, 14, 17 i 25 listopada i 1 grudnia.

[Sztasek]

Po długiej, ciężkiej chorobie w wieku 77 lat zmarł Benkő László, współzałożyciel zespołu "Omega".

Zmarł Mihály Tamás, basista zespołu "Omega", miał 73 lata.

Omega - „Égi jel … Znak z nieba”
 
Elég egy jel a vándor útra kel… Wystarczy znak, wędrowca rusza w drogę
Soha nem kérdez senkit, mert elég a jel… Nigdy nikogo nie pyta, bo wystarczy znak
Úgy indul el, mikor menni akar… Wyrusza wówczas, gdy pragnie iść
Hogy a szó helyett marad egy dal… A w miejscu słowa pozostanie pieśń
Ugye vándor a szívedben dal született… Wędrowco, w twym sercu pieśń się zrodziła
Akit elhagysz az tudja, hogy nincs üzenet… Kogo opuszczasz, ten wie, że wieści brak
Ezer emlék egy könnycsepp, de indulnod kell… Tysiącem wspomnień jedna łza, lecz musisz odejść
Vándor a dal volt a jel… Wędrowco, pieśń była tym znakiem...

[wolffer]

No niestety, zaczęli już kompletować kapelę poza granicami tego świata
Niech spoczywają w pokoju

[Sztasek]

Omega - "Égi vándor ... Wędrowca niebios"

Néha még álmodom ... Czasami jeszcze śnię
Bíborszínű alkonyon ... O purpurowym zmierzchu
Oly messze van titokzatos hazám ... Tak daleko jest moja tajemnicza ojczyzna
Vissza már nem térhetek ... Powrócić już nie mogę
Soha talán ... Nigdy, może
A város vár s én indulok ... Miasto czeka i ja wyruszam
Még néhány nap, és ott vagyok ... Jeszcze kilka dni i tam jestem
S feladva mindent közéjük állok én ... I porzucając wszystko, stoję między nimi
Nem a Földön születtem, de ez a föld a végzetem ... Nie urodziłem się na Ziemi, ale ta ziemia jest moim przeznaczeniem

Egy lány is vár, s egy éjszakán ... Dziewczyna też czeka i pewnej nocy
Rémülten néz reám ... Patrzy na mnie z przerażeniem
Megérti majd, hiába titkolom ... Wkrótce zrozumie, na próżno to trzymam w tajemnicy
Hogy én egy más világhoz tartozom ... Że ja należę do innego świata
Nem a Földön születtem,de ez a föld a végzetem ... Nie urodziłem się na Ziemi, ale ta ziemia jest moim przeznaczeniem

[Sztasek]

Omega - "Jőjj, Szabadító! … Przyjdź, Zbawicielu!"

Sályától a súly megszabadul … Własnego ciężaru, ciężar się pozbywa
A zengés a vérben elhalkul … Echo we krwi cichnie
A túlsó parton alkonyul … Na tamtym brzegu ku zmierzchu się chyli
Onnan nincs tovább … Stamtąd powrotu nie ma
Jőjj, Szabadító! … Przyjdź, Zbawicielu!
És légy eleven szikra … I bądź żywą iskrą
A lét gyönyörű titka … Piękny sekret bytu
Hogy örökös diadalt ül … I wieczny triumf trwa
Légy muzsikaszó … Bądź głosem muzyki
A hang odaát érik … I głos tam dociera
A dalt odaát élik …I pieśń tam rozbrzmiewa
És keresik menedékül … I szukają przystani
Halk fura öröm … Cicha niespotykana radość
Hogy még valami jön … Lub coś jeszcze innego przybywa
Új szeretet … Nowa miłość
Sose volt, sose lett … Tej nigdy nie było, nie mogło być
Sietős üzenet … Pilna wiadomość
Amivé lehetek még … W którejkolwiek mogę być